Het sadistische universum
From The Art and Popular Culture Encyclopedia
|
"Alleen die schrijvers zijn werkelijk schrijvers, die de bedoeling hebben meer te zien dan het publiek ziet, die meer willen erkennen dan er tot zij geschreven hadden, was erkend. Hierbij oefent ieder publiek een enorme tegendruk op de schrijver, iedere gedachte aan een werkelijk bestaand publiek remt en vervalst daardoor de uitspraken van de schrijver." --"Antipathieke romanpersonages" (1960) by Willem Frederik Hermans, incipit "[Een klassieke roman is een roman waarin] alles wat gebeurt en alles wat beschreven wordt, doelgericht is; waarin bij wijze van spreken geen mus van het dak valt, zonder dat het een gevolg heeft (...)" --"Experimentele romans" (1958 by Willem Frederik Hermans, see Matthew 10:29 "De troepen van Alexander de Grote vielen uiteen toen de veldheer stierf. Hitler schoot zich voor zijn kop en ineens waren alle Duitsers altijd al tegen hem geweest".--"Veel heil en onheil" |
|
Related e |
|
Featured: |
Het sadistisch universum 1 (1964) en Het sadistisch universum 2 (1970) are two collections of essays by Dutch writer Willem Frederik Hermans's covering such topics as taboo, Multatuli, Friedrich Weinreb, Wittgenstein, pin-up-girls, experimental novels, the cats of Rome, antipathic fictional characters, anglophobia, Münchhausen and film. The cover design of the man who hacks a leg off an another man is by Karel Beunis, after an idea by Hermans.
On the art of the essay Hermans says:
- "Wat is een esseej? Het is een opstel waarin andermans boeken worden naverteld zonder namen te noemen, Engelse en Franse schrijvers in het oorspronkelijk worden geciteerd omdat het dan veel mooier klinkt en conclusies worden getrokken die de lezer zelf ook wel had kunnen trekken, als hij daar plezier in had gehad."
On Marquis de Sade in the title essay (which bears the epigraph "De filosofie moet alles zeggen":
- "In onze tijd heeft men langzamerhand wel begrepen dat Sade niet alleen een voorloper van Nietzsche en Freud is geweest, maar ook de synthese van deze twee. Zijn mensbeeld is, zoals ook dat van Freud, volledig geseksualiseerd en Nietzsche's 'was fällt, das soll man auch noch stossen' is voor Sade wel de grootst denkbare vanzelfsprekendheid." --"Het sadistische universum" (1951-64) by Willem Frederik Hermans, p.13
The collection is recommended for those who want to check Hermans's expression on the "mus die in een roman niet van het dak mag vallen zonder dat dat een gevolg heeft". These are:
- Suetonius: Erat fama, quasi concubinas ipse develleret (Rumour went, to the effect that the Emperor used to " pluck " his mistresses with his own hand)
- Lampridius : In balneis semper cum mulieribus fuit, ita ut eas ipse psilothro curaret, ipse quoque barbam psilothro accurans, quodque pudendum dictu est, eodem quo mulieres accurabantur, et eadem hora. Rasit et virilia subactoribus suis ad novaculam manu sua, qua postea barbam fecit. (At the baths he was always with the women, going so far as to apply the "psilothrum" (a depilatory) in their treatment himself, finishing off his own beard also with "psilothrum", and using, disgusting to relate, the same as the women were being treated with, and at one and the same time. Moreover he shaved his debauchees' (pathics) privates to the navel with his own hand, and then shaved his own beard).
- Martial, The Epigrams:
- Quid vellis vetulum, Ligella, cunnum ?
- Quid busti cineres tui lacessis ?
- Tales munditiae decent puellas.
- Erras, si tibi cunnus hie videtur,
- Ad quem mentula pertinere desit.[1]
- (Why pluck you bare, Ligella, your old organ ? why vex you the ashes of your tomb ? Such nice allurements are for girls. You are mistaken if you think yours is of a sort that a man's member should be fain to belong to it.)
Contents |
Dutch description of volume 1
Het sadistische universum 1 (1964) is een collectie beschouwend proza van Willem Frederik Hermans, voornamelijk essays, maar ook enkele impressies en reisnotities. Sommige onderdelen hebben een voor beschouwend werk aanzienlijke bekendheid verworven: de poëticale beschouwingen 'Experimentele romans' en 'Antipathieke romanpersonages', en het filosofische essay 'Wittgenstein's levensvorm'.
Inhoud
De bundel bestaat uit drie afdelingen, die worden begeleid met een voorwoord en worden afgesloten met wat bibliografische aantekeningen.
De eerste afdeling, 'Zwarte schapen' genaamd, bestaat uit dertien beschouwingen over literaire onderwerpen. Het betreft beschouwingen over individuele auteurs, enkele overwegingen van algemeen literair-technische aard, en twee essays waarin Hermans zijn poëticale opvattingen formuleert respectievelijk uiteenzet hoe die met zijn werkelijkheidsconceptie samenhangen. In deze afdeling komen aan bod onder meer Markies de Sade (het titelessay), Rudolf Erich Raspe, Multatuli, de filmkunst in Nederland, het detectiveverhaal.
De tweede afdeling, 'Kleine protocollen', telt negen stukken van enkele bladzijden elk, waarin niet de literatuur maar de wereld centraal staat. Impressies van Rome en de Etna, dagboeknotities van een tocht door Spanje.
De derde afdeling, 'Wittgenstein's levensvorm', bestaat alleen uit de gelijknamige beschouwing, de langste uit het boek en Hermans' eerste publicatie over de filosoof Ludwig Wittgenstein. Onderwerp is Wittgensteins postuum verschenen Philosophische Untersuchungen (1953).
Table of contents
- Vooraf
- Het sadistische universum
- De zwarte humor van de Baron von Münchhausen
- Hotel Multatuli
- Dope: Mana, manie en taboe
- Fenomenologie van de pin-up-girl
- De nieuwe natuur
- Monoloog van een anglofoob
- Monoloog van een paardenliefhebber
- Dag dokter!
- De filmmakers en de Witte Paters
- Een Nederlandse detectivefilm?
- Experimentele romans
- Antipathieke romanpersonages
- Oradour
- Een eenzaam plaatsje in de Condroz
- De katten van Rome
- Op de Etna
- Het oor van Dionysius
- Achter borden Verboden Toegang
- De elevated
- Trams en treinen
- Eerste reis naar Spanje
- Wittgenstein's levensvorm
Genre
In het voorwoord omschrijft Hermans de bundel niet als een collectie essays, maar als 'een verzameling prozastukken', een neutrale term waaronder ook verhalend werk begrepen kan worden. Inderdaad lijken enkele stukken eerder een verhaal dan een essay, omdat daarin een fictieve ik-persoon aan het woord lijkt. Alleen al uit de titels van 'Monoloog van een paardenliefhebber' en 'Monoloog van een anglofoob' blijkt dat de ik-personen niet een portret van hun onderwerp maar van zichzelf ten beste geven en iets dergelijks geldt ook voor 'Achter borden Verboden Toegang'.
Publicatiegeschiedenis
Enkele prozastukken waren al eerder in tijdschriften verschenen. Het essay 'Antipathieke romanpersonages' werd pas vanaf de vijfde druk toegevoegd. Ook het nummer '1' uit de titel stond er niet vanaf het begin, maar was een logische toevoeging nadat Hermans in 1970 Van Wittgenstein tot Weinreb. Het sadistische universum 2 publiceerde.
Het sadistisch universum 2
- Camille Houckaert waarschuwt
- Leven van Wittgenstein
- Kardinaal Pölätüo
- Kan de tijd tekens geven? (on Gerard Bolland and Johan Huizinga), see sign of the times
- Klaas boven Klaas
- Lowry, aandoenlijke epigoon (on Under the Volcano)
- Twee families Smith (casino's in Reno, Nevada, Mormons)
- Veel heil en onheil (Rastafari and other subjects)
- "De troepen van Alexander de Grote vielen uiteen toen de veldheer stierf. Hitler schoot zich voor zijn kop en ineens waren alle Duitsers altijd al tegen hem geweest".
- Frijderijk de Vrome (Friedrich Weinreb)
- Een jaar later
- Achteraf
Notes
The untranslated Latin excerpts on the depilation of pubic hair in "Klaas boven Klaas" are taken from The Plague of Lust by Julius Rosenbaum.
