User:Jahsonic/Philosophy of music (Marlies De Munck, Sept-Dec 2019)
From The Art and Popular Culture Encyclopedia
|
Related e |
|
Featured: |
A series of lectures on the philosophy of music was given by Marlies De Munck in Sept-Dec 2019 at the University of Antwerp. It studied the meaning of art music (classical music) and instrumental music.
Contents |
17/12/19
Laatste les.
Werktreue veronderstelt authenticiteit, een historisch authentiek uitvoeringsproces. Authenticiteit hangt samen met modernistische idealen van originaliteit.
Vragen over ontologie. Moet Bach, bijvoorbeeld, de missen dan, altijd in de kerk tijdens de mis opgevoerd worden of mag het ook daarbuiten?
Glenn Gould vertraging met de helft.
Richard Taruskin, On Letting the Music Speak for Itself 1982, historically informed performance. The essay is collected in Text and Act: Essays on Music and Performance.
Werktreue hangt samen met werkconcept van Goehr. On der die theorie kan je stellen dat Bach geen werken schreef, omdat het werkconcept nog niet was uitgevonden.
Muziek die voor zichzelf spreekt, die dus geen extra-muzikale info nodig heeft.
Drie werken zijn belangrijk voor deze periode: the intentional fallacy en death of the author; dit mondt uit in Against Interpretation.
Björn Schmelzer, graindelavoix, Paul Hindemith, two wild animals in a cage.
Purist: wat er niet staat speel je niet.
Dit (death of the author) sluit aan bij de depersonalisation (Tradition and the Individual Talent) en dehumanization ("La deshumanización del arte ") van José Ortega y Gasset
Debussy: klank, niet mens staat centraal.
Charles Rosen: "peculiar ontological and metaphysical assumptions" "The Musicological Marvel"
Maar een uitvoering kan geen objectieve weergave zijn.
Voor Hanslick was content gelijk aan vorm, wordt hier nog eens herhaald, het standpunt van Hanslick stemt overeen met dat van Stravinsky, het muzikaal formalisme. En de content van Hanslick was zeker niet extramuzikaal.
In het einde van het essay van Taruskin komt heel de cursus samen.
12/12/19
Marlies De Munck ging op 12/12/19 in gesprek met Werner Trio over de rol van de uitvoerder in de muziek. Nicolas Rombouts (contrabas) en Geert Hellins (gitaar).
Dit naar aanleiding van het boekje De vlucht van de nachtegaal (2019).
Blurb:
Met het verhaal van de nachtegaal van Andersen als leidraad gaat muziekfilosofe Marlies De Munck op zoek naar de rol van de uitvoerder in hoe we denken over muziek.
5/12/19
Notes on the "il y a"
Lydia Goehr, The Imaginary Museum of Musical Works: An Essay in the Philosophy of Music
Bestaansmogelijkheden muziek
- Platonisme (én historisch platonisme)
- Sonicisme (mathematische mogelijkheid)
- Instrumentalisme (muziek moet klinken om te kunnen bestaan)
- Type-token theory
- Set theory
- Event theory
Goehr heeft een fundamentele kritiek op de analytische traditie en schrijft daarom, Nietzsche achterna, een soort van genealogie van het muziekstuk.
Ze gaat terug naar 1800, de datum van de uitvinding van het "werk-concept"
Je kan een dans dansen, een stuk spelen. Reflecteert over de ontologische vraag. Als je alle partituren verbrandt, bestaat de vijfde van Beethoven dan nog?
Muziek klinkt niet maar is het product van wat klinkt.
Het werk-concept geeft werken vorm.
Basso contunuo.
Evolutie composer/uitvoerder naar een composer en een andere uitvoerder en daaruit voortvloeiend een veel grotere annotatie van de partituren. Silentio.
Reificatie (verdingelijking, Adorno)
- imperialistisch
- open concept
- regulatief concept
Muziek bepaalt de moraal (tussenwerping Hans), Goehr echoot Nietzsche.
Schijnvraag van de analytische wereld.
28/11/19
Bij het begin van de les vraag ik of het Saint Bernard van Kivy duidt op appearances deceive, maar het omgekeerde blijkt het geval. Als een Bernard voor iedereen triest overkomt dan is dat om dat die blik ook triest is (los van het feit dat de Bernard niet triest is).
Munck vraagt naar het Club Concert dat we bijwoonden op 21/11/19 gepresenteerd door Bent van Looy.
Muziek op die manier ingeleid wordt door sommige critic als totale verkleutering beschouwd.
Rose Mary Brown kreeg als medium muziek van Beethoven doorgeseind.
De expressiveness theory van Kivy kan je vergelijken met acteren, acteurs, als ze acteren doen ook geen waarheidsaanspraken, als ze wenen worden wij niet verondersteld dat zij echt triest zijn.
Kivy's garden variety emotions komt overeen met de doctrine of the affections.
Kivy introduceert het speech icon om zich af te zetten tegen Langer want die had het over semiotiek, omdat semiotiek teveel verwijzend is .
Contouren: "expressive gestures".
Peter Kivy gaat nog niet tot het enactivsm
Nelson Goodman in Ways of Worldmaking: "patterns and emotions, shapes, contrasts, rhymes, and rhythms are common to the auditory and the visual and often to the tactual and the kinesthetic as well"
Langer en Kivy gaan terug tot het objectieve (of op zijn minst tot het intersubjectieve), expressiviteit zit in de muziek. Maar daarna switcht Kivy over naar metafoor en een metafoor zit in de mens niet in de buitenwereld.
Adorno on popular music. Het filmpje toont aan dat hippies ook de eerste geglobaliseerde popcultuur was.
"On the Fetish-Character in Music and the Regression of Listening" (1938) was het antwoord op Benjamin's The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction.
Schoenberg haatte Stravinsky (neoklassiek)
Bij Schoenberg waren alle tonen aan elkaar gelijk, er was geen grondtoon meer. Kunst moet politiek zijn maar geen politieke boodschap uitdragen. Ontoegankelijkheid van muziek is wenselijk want dan kan die niet gerecupereerd worden door indentitaire projecten zoals het Nazisme. Een gezonde vorm van collectiviteit kan alleen maar bestaan uit individuen. Muziek was belangrijk bij de Nazis en bij de communisten. Alleen ontoeganklijke muziek is muziek, de rest is consumptievoer dat de huidige kapitalistische orde bevestigt en leidt tot een vals bewustzijn. Echte muziek moet vervreemden. Haar weerbarstigheid laat zich niet recupereren. Bij Adorno is de manier van luisteren van primordiaal belang. Het fetisj karakter van de muziek onderwerpt de luisteraar, draagt bij tot diens repressie.
Adorno gebruikt de term "jazzing up", alleen Schoenberg, Webern en Alban Berg maken echte muziek.
Schopenhauer: Van alle kunsten, gebruikt alleen de wil muziek want die moet geen voorstelling nabootsen., see Schopenhauer on music
Beethoven: opzwepende politieke vorm.
21/11/19
Patrica de Martalaere: het representationisme is een voorbijgestreefde manier om naar muziek te luisteren.
Langer declareert de emoties als onderdeel van de reationaliteit, dus muziek maakt onderdeel uit van die objectieve realiteit.
Semiotic turn toch nog eens checken ivm Langer, tov linguistic turn.
p 237 Langer: "emotive-content theory" met de dichotomie tussen significance vs. meaninglessness.
"What music ... only the morphology of feeling".
Musical expressiveness vs. musical expression.
Music is significance zei Clive Bell.
Herdefiniëren van het woord betekenis
Seeing as leidt tot hearing as
Persona theory van Jerold Levinson
Als je naar muziek luistert gebeurt hetzelfde als we de ervaring van een persoon ervaren (observeren) .
"Fluid disorder"
Plot archetype theory van Anthony Newcomb
animation theory (verbeelding)
New musicology such as in Feminine Endings: Music, Gender, and Sexuality
Kivy: taalpragmatische aanpak
"contour-convention theory"
"In Sound Sentiment (1989) Peter Kivy already indicated that the theory of musical expressiveness presented in The Corded Shell (1980) 'has not entirely satisfied its" --Critique of Pure Music (2014) by James O. Young
Niet echt objectief maar intersubjectief.
Saint Bernard (Kivy); droopy, problem of identification, Kivy says, a Saint Bernard looks sad and everyone will agree, an argument from common sense
"All that is right, all that is insightful in seventeenth and eighteenth century theories of musical "expression" adumbrates or anticipates this point"
Florentine Camerata (speech theory)
"of course funeral marches are slow"
- The most obvious analogue to bodily movement in music is, of course rhythm. And it is an embarrassing commonplace, but nonetheless true, that in all sorts of ways, the rhythmic movement of the human body in all kinds of emotive expressions is mirrored by and recognized in music. To state the most common of the commonplaces: of course funeral marches are slow and measured, as sadness slows and measures our expression of it; of course rapid rhythmic pulses in music are suggestive of rapid behaviour under the influence of the lighter emotions; of course jagged and halting rhythms have their direct analogue in human expressive behaviour.
Peter Kivy, Introduction to a Philosophy of Music, p. 40.
14/11/19
Neuromusicology doen we niet.
Laten luisteren naar Giovanni Verrando, Stefan Prins
Drie mechanismes over samengang muziek en emotie
- Arousal theorie
- Mimesis
- Expressie (muziek is een symptoom van emoties)
Johann Mattheson, Susanne Langer
Carroll C. Pratt (1931, cited in Langer, 1957 p. 244) remarked concerning the ... "They merely sound the way moods feel..."
- Verklärte Nacht, sterke emotie, voelen we die? Gaat over: man die te horen krijgt dat zijn lief zwanger is van een andere man.
Susanne Langer: linguistic turn builds upon Ernst Cassirer, semiotic turn
Philosophy in a New Key: opvatting dat muziek expressie is van? Verdedigt ook de positie dat rationaliteit niet ophoudt na de taal en de wiskunde, we kunnen ook de kunsten op een precieze, wetenschappelijke manier benaderen. Ook andere takken kunnen logisch verklaard worden. Langer was mede-grondlegger van de Angelsaksische esthetica (analytical aesthetics). Er is een bepaalde logica (objectief aantoonbaar, dat dacht Hanslick ook).
Semiotiek bestaat uit drie elementen:
- Symbool (woord)
- Connotatie (woordenboekenbetekenis)
- Denotatie (object in de werkelijkheid)
De koning van Frankrijk is kaal --> er is geen koning --> maar toch is die zin niet problematisch (er is geen correspondentie maar hij is daarom niet betekenisloos)
Langer zegt: in muziek is het symbool "unconsummated", het symbool is onvolkomen.
"Because the forms of human feeling are much more congruent with musical forms than with the forms of language music can reveal the nature of feelings with a detail ana truth that language cannot approach."
Onuitsprekelijkheid van muziek
Vischer, Riemann, and
Self-significance.
7/11/19
Eén les gemist, die ging over Schopenhauer en muziek als pure metafysica.
Het breder kader blijft muziek als taal, of de relatie van muziek tot taal.
Vandaag, Hanslick en zijn theorie van het muzikaalschone (1854), een opstap naar het zuivere formalisme.
Twee visies in dit debat: muziek als dienstmeid van de taal, muziek als taal op zich (Rousseau on music).
In de discussie muziek als taal, twee kwesties, 1) heeft muziek betekenis, 2) is muziek de vertolking van emoties.
De Musikstreit (War of the Romantics)
Hanslick: Muziek drukt geen emotie uit. Hij gebruikt hiervoor the argument from disagreement.
Historische context: Muziek behoorde nooit tot de schone kunsten (paragone), dat waren de poezie, de beeldhouwkunst, de schilderkunst en de dichtkunst.
1854, Hanslick, geboorte van de moderne kunst, een kunst die niet per se representationeel moest zijn, zie abstract art
"Ik zag Cecilia komen" is Moldau, Moldau was programmamuziek.
Hanslick maakte komaf met de gevoelsesthetica en introduceert het formalisme. Zijn formalisme wilde wetenschappelijk onderbouwd zijn en was gebaseerd op de premisse dat inhoud gelijk was aan vorm, in zijn parlance klankbewogen vorm.
The representation of feeling is not the content of music.
Hanslicks antagonist was Wagner.
Absolute muziek is een term van Wagner om Hanslick belachelijk te maken.
Urlinie Schenker, Fundamental structure
Hans Sluijs (broer van Ben Sluijs) speelt nu Zwitserland van Liszt.
Affektenlehre Bach, instrumentele vs. tekstmuziek
Patrica de Martalaere over muziek, paragone, De kleur van klanken. Over muziek, tranen en kamelen, over Een verlangen naar ontroostbaarheid (1993) Patricia de Martelaere
"melody to be itself"
"we have deliberately chosen instrumental music"
"the mistake of opera as an art genre"
All excerpts from On the Musically Beautiful
17/10/19
Afwezig wegens evaluatiedag
10/10/19
- Somnium Scipionis
- Plato on music: fragments from De Staat, De Wetten
Muziek was minderwaardig, het refereert nergens naar, dat was tot de 18de eeuw de gangbare mening. Het had een subversief karakter. Mousike wil zowel opvoeding, cultuur als muziek zeggen. Maar ook poëzie en cultuur in het algemeen.
Indien toch muziek dan
- Moet muziek vergezeld gaan van het woord, cfr rapsodie
- Muziek moet verstaan baar zijn (gezongen woord)
- Komaf maken met de ambiguiteit tov de lichamelijkheid, het logocentrisme heerste
- Isomorfie van emotie en muziek
- Hoed u voor de invloed van muziek op de morele houding
Augustinus: geniet ik van de woorden of geniet ik van de muziek.
Apollo versus Dionysus. Apollo speelde een lier en kon er dus nog bij zingen, Dionysus speelde een fluit en kon dus niet fluiten en zingen tegelijkertijd.
The Philosophical Disenfranchisement of Art (Danto)
Mythe van de hemelsmuziek
Boethius De institutione musica
3/10/19
First class of Marlies De Munck philosophy of music.
Waarom Chopin de regen niet wilde horen
Absolute music, toonschilderen (tone painting, Letterwerk, semantic gap, Descartes's bridge, van sound naar sense van sound naar musical experience, seeing as (Wittgenstein), duck/rabbit,, music is metaphysics (Schopenhauer)
Texts
- Marc Leman "Sound, sense and music mediation: a historical-philosophical perspective"
- "Music and Cognitive Science" (2014) is a text by Roger Scruton, featured in a modified version in chapter 2 in Music as an Art. It references Jenefer Robinson, Greg Currie, Ian Cross.
Bibliography
Bibliografie Filosofie van de muziek 2019-2020
- Marc Leman, Frederik Styns, Nicola Bernardini, ‘Sound, Sense and Music Mediation: a Historical-Philosophical Perspective’ in Sound to Sense, Sense to Sound, A State of the Art in Sound and Music Computing, geredigeerd door Pietro Polotti en Davide Rocchesso, Berlijn: Logos Verlag, 2008, pp. 32-36.
- Roger Scruton, ‘Music and Cognitive Science’, Royal Institute of Philosophy Supplement, 75
(2014), pp. 231-247. doi:10.1017/S1358246114000277
- Plato, ‘De Staat’, in Verzameld werk, derde deel, vertaald door Xaveer De Win, Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel, 1980, pp. 173-181 en pp. 476-481.
- Plato, ‘De Wetten’, in Verzameld werk, vierde deel, vertaald door Xaveer De Win, Kapellen: Pelckmans, 1999, pp. 141-151.
- Marcus Tullius Cicero, ‘Cicero’s Dream of Scipio’, in De re publica, vertaald door Niall McCloskey, 1998, www.philaletheians.co.uk (geraadpleegd op 25 september 2017).
- Jean-Jacques Rousseau, On the Origin of Languages (1753), vertaald door John H. Moran en
Alexander Gode, Chicago: University of Chicago Press, 1986, pp. 50-71.
- Arthur Schopenhauer, De wereld als wil en voorstelling, vertaald en toegelicht door Hans Driessen, Amsterdam: Wereldbibliotheek, 1997, deel 1: pp. 386-402; deel 2: pp. 556-
569.
- Eduard Hanslick, On the Musically Beautiful. A Contribution towards the Revision of the Aesthetics of Music, translated by Geoffrey Payzant, Indianapolis: Hackett Publishing
Company, 1986, pp. 8-27.
- Patricia De Martelaere, ‘De kleur van klanken. Over muziek, tranen en kamelen’, in Een
verlangen naar ontroostbaarheid. Over leven, kunst en dood, Amsterdam: Meulenhoff, 2007, pp. 124-136.
- Susanne K. Langer, Philosophy in a New Key. A Study in the Symbolism of Reason, Rite, and Art, Cambridge: Harvard University Press, 1979, pp. 235-245.
- Peter Kivy, The Corded Shell: Reflections on Musical Expression, Princeton: Princeton University Press, 1980, pp. 2-11 en 46-56.
- Theodor W. Adorno, ‘On the Fetish-Character in Music and the Regression of Listening’ in Essays on Music, selected, with introduction, commentary, and notes by Richard Leppert, translated by Susan H. Gillespie, Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 2002, pp. 288-317.
- Lydia Goehr, The Imaginary Museum of Musical Works. An Essay in the Philosophy of Music, Oxford: Oxford University Press, 1992, pp. 243-265.
- Richard Taruskin, ‘On Letting the Music Speak for Itself: Some Reflections on Musicology and Performance’, The Journal of Musicology, Vol. 1, No. 3 (Jul., 1982), pp. 338-349
- Roland Barthes, ‘The grain of the voice’, in Image Music Text, essays selected and translated by Stephen Heath, London: Fontana Press, 1977, pp. 179-189
See also
