Toxisch KMSKA
From The Art and Popular Culture Encyclopedia
|
Related e |
|
Featured: |
"Toxisch KMSKA" (2021) is a text by Jan-Willem Geerinck.
Full text
Ooit ging Jan Blommaert (RIP) solliciteren voor directeur bij het AfricaMuseum. Hij wilde die job niet, maar hij wilde wel zijn plannen voor die koloniale parel ontvouwen. Zijnde? Geen millimeter veranderen aan dat barbaarse instituut, het als het ware onder een stolp zetten. En vlak ernaast een nieuw museum bouwen, met daarin een frontale aanklacht op de kolonisatie, slavernij en roofkunst.
Het AfricaMuseum is inmiddels verbouwd en men heeft hard gewerkt om het verteerbaar en vrij van aanstoot te maken. Men heeft artefacten geduid en een ‘hall of shame’ ingericht waar alle gewraakte beeltenissen verzameld worden.
Maar toen de deuren weer open gingen, was niemand tevreden. Had men maar naar Blommaert geluisterd.
In Europa bestaan in elke grote stad beaux-arts musea die een toxisch gedachtengoed herbergen van seksisme, androcentrisme, racisme en kolonialisme, om nog maar te zwijgen van pedofilie.
Het nu bijna tien jaar gesloten Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen is van deze laakbare ‘unwokeness’ een schoolvoorbeeld. Hoe zal dat museum hier bij haar nakende heropening mee omgaan?
Welke duiding zal gegeven worden bij Jean Fouquets Madonna, waarvan iedereen ondertussen weet dat haar hagelwitheid volkomen misplaatst is, omdat zij, gezien zij uit het Midden-Oosten komt, eigenlijk een vrouw van kleur is?
Hoe zal men vermijden dat een fout publiek zich komt verlustigen aan de frontale naaktheid van het Christuskind van Dirk Bouts? Zal de gruwelijke ‘Onthoofding van Johannes de Doper’ verhuizen naar een kinderen-niet-toegelaten zaal?
En hoe zal men de stereotyperende genderrollen die in zovele schilderijen voorkomen, duiden? Door een groot bord boven de ingang van het museum te hangen met daarop de welbekende woorden “the past is a foreign country” uit de roman The Go-Between?
Ja?
Ik spot.
En ook weer niet.
In 1989 kwamen de New Yorkse Guerrilla Girls met een actie die als titel droeg “Als racisme en seksisme uit de mode zijn, wat zal jouw kunstcollectie dan waard zijn?” The Girls hekelden de dure aankoop van een schilderij van Jasper Johns en berekenden hoeveel kunstwerken van vrouwen en kunstwerken van vrouwen van kleur men met dat geld had kunnen kopen.
67.
Zullen de curatoren binnenkort in dat verbouwde KMSKA, die koloniale parel op Antwerpen Zuid waar ik ooit in de stoffige cafetaria-kelder door vastbenoemde ambtenaressen filterkoffies geschonken kreeg, de ethiek de esthetiek op de vingers laten tikken? Zullen werken ‘geduid’ worden? Verbannen worden? In een ‘hall of shame’ terechtkomen?
Of blijft het toxische ideeëngoed onder die Blommaertstolp en wordt de kritische rol vervuld door musea als het M HKA waar nog tot 24 januari de bevreemdende ‘Monoculture’ tentoonstelling loopt, precies dat soort revisionistisch vermanend vingergetik dat ook zijn eigen nazipropaganda-‘hall of shame’ heeft waar het verboden te fotograferen is?
En oh ja, dit nog.
Herinnert u zich het gewraakte Leopold II-beeld uit Ekeren, de geamputeerde Leopoldbeeldengroep uit Oostende en de besmeurde Boudewijnbuste in Oudergem? Wat gaan we daarmee doen? Laten staan en duiden? Of een plaats geven op die open vlakte ten zuidwesten van de ‘Beam Drop’ van Chris Burden in het Middelheimbeeldenmuseum? En op die wei-of-shame elke eerste zondag van de maand lijf-aan-lijfgevechten laten doorgaan tussen antiracismestrijders en alt-righters?
Ik spot.
En ook weer niet.
